Nova otkrića: multipla skleroza može se otkriti godinama pre prvih simptoma

Multipla skleroza (MS) je hronična neurološka bolest koja tri puta češće pogađa žene nego muškarce. Najčešće se dijagnostikuje tek kada se pojave prvi simptomi, ali novo istraživanje pokazuje da bi bolest mogla da se prepozna i mnogo ranije – čak i godinama pre nego što se klinički ispolji.

Naučnici su došli do otkrića da ljudi koji kasnije razviju MS u krvi imaju specifičnu grupu antitela, koja se mogu otkriti serološkim testiranjem. Ta antitela, prema svemu sudeći, predstavljaju svojevrsni „potpis“ bolesti i mogu pomoći lekarima da MS prepoznaju u najranijoj fazi.

Signali koji dolaze pre simptoma

Tim istraživača sa Univerziteta Kalifornije u San Francisku pratio je 500 učesnika – polovinu osoba sa multiplom sklerozom i polovinu iz kontrolne grupe. Analizirali su uzorke krvi prikupljene mnogo godina pre pojave simptoma i otkrili značajne razlike u biohemijskim pokazateljima.

Osobe kojima je kasnije potvrđena dijagnoza MS imale su povišene nivoe neurofilamentnih lakih lanaca (sNfL) – proteina koji ukazuje na oštećenje nervnih ćelija. Ovi pokazatelji bili su prisutni i do nekoliko godina pre prvih znakova bolesti.

Pored toga, otkriven je i specifičan obrazac autoantitela koji istraživači nazivaju „imunogenski klaster“. Ovaj set antitela bio je prisutan samo kod budućih obolelih od MS i nije se menjao tokom vremena, dok kod osoba iz kontrolne grupe nije detektovan.

Potencijal ranog testiranja

Autori studije ističu da bi testiranje na ova antitela moglo postati dragocen alat u praćenju pacijenata kod kojih postoji sumnja na multiplu sklerozu. Takav test bi mogao da se koristi i kod osoba koje su već imale prvu izolovanu neurološku epizodu, ali im dijagnoza još nije potvrđena.

Marijana Korteze, istraživačica sa Harvardske škole javnog zdravlja, navodi da bi antitela mogla imati još širu primenu. Prema njenim rečima, njihov obrazac možda otkriva ne samo ranu pojavu bolesti, već i njenu težinu i individualne razlike u reakciji na terapiju.

Rano otkrivanje – ali i potreba za novim terapijama

Kejtlin Astberi iz britanskog Društva za multiplu sklerozu naglašava da je rano otkrivanje od ogromne važnosti, ali i da nije dovoljno. „Ovakva istraživanja pružaju nadu, ali moramo pronaći i nove, efikasne tretmane – posebno za osobe sa progresivnim oblikom bolesti, koje i dalje imaju vrlo ograničene mogućnosti lečenja“, istakla je ona.

Zaključak

Rezultati najnovijih istraživanja otvaraju put ka dijagnostikovanju multiple skleroze pre nego što se pojave prvi simptomi. Otkrivanje specifičnih antitela i biohemijskih markera u krvi moglo bi da promeni način na koji se bolest prepoznaje i leči – dajući šansu za raniju intervenciju i kvalitetniji život obolelih.