Komarci prenose groznicu Zapadnog Nila

Virus Zapadnog Nila, koji se prenosi ubodom zaraženog komarca i može izazvati ozbiljne zdravstvene probleme kod ljudi, potvrđen je ovog jula kod komaraca u Kovinu, tačnije na lokaciji Kovinski Dunavac. Informaciju o prisustvu virusa potvrdili su nadležni iz Zavoda za javno zdravlje Pančevo, na osnovu podataka koje je dostavio Zavod za biocide i medicinsku ekologiju, koji sprovodi monitoring nad prisustvom ovog virusa u Srbiji.

Virus Zapadnog Nila već godinama se registruje kod domaće vrste komarca – Culex pipiens, poznatijeg kao kućni komarac. Ove godine, potvrda o prisustvu virusa stigla je 9. jula.

Kako se prenosi i koga pogađa?

Groznica Zapadnog Nila je virusna bolest iz grupe zoonoza. Prenosi se ubodom zaraženog komarca koji je prethodno sisao krv zaražene ptice. Najčešći rezervoari virusa su ptice poput svraka, čavki i vrana, dok su komarci prenosnici na ljude i druge sisare, uključujući konje.

Virus se ne prenosi sa čoveka na čoveka. U izuzetno retkim slučajevima, zabeleženi su prenosi putem transfuzije krvi, transplantacije i sa majke na dete tokom trudnoće ili dojenja.

Klinička slika i rizične grupe

Simptomi bolesti obično se javljaju u periodu od 3 do 14 dana nakon uboda zaraženog komarca. Kod oko 80% zaraženih osoba, infekcija protiče bez simptoma. Oko 20% pacijenata može imati blagu kliničku sliku u vidu povišene temperature, glavobolje, mučnine, povraćanja, osipa ili otoka limfnih čvorova.

Međutim, kod jednog od 150 zaraženih može doći do razvoja teškog, neuroinvazivnog oblika bolesti — encefalitisa ili meningitisa. Tada se javljaju simptomi poput ukočenosti vrata, dezorijentacije, kome, tremora, konvulzija, mišićne slabosti i paralize. Najveći rizik od teškog oblika imaju osobe starije od 50 godina, kao i hronični bolesnici i osobe sa oslabljenim imunitetom.

Za virus Zapadnog Nila ne postoji specifična terapija, već se lečenje svodi na ublažavanje simptoma. U većini slučajeva oporavak traje nekoliko dana do nedelja, dok se teže forme bolesti leče u bolničkim uslovima.

Mere prevencije

Najefikasnija zaštita od virusa Zapadnog Nila je sprečavanje uboda komaraca. Stručnjaci preporučuju sledeće mere:

• Organizovano zaprašivanje komaraca, posebno na lokacijama s visokom koncentracijom populacije.
• Eliminacija izvora stajaće vode, jer ona predstavlja pogodno mesto za razmnožavanje komaraca. To podrazumeva redovno pražnjenje saksija za cveće, posuda za vodu, buradi, starih guma i drugih predmeta u kojima se voda može zadržavati.
• Zaštita zatvorenih prostora, uz upotrebu komarnika i zaštitnih mreža na prozorima i vratima.
• Lična zaštita, naročito u periodima sumraka i zore kada su komarci najaktivniji. Preporučuje se nošenje duge odeće, korišćenje repelenata i izbegavanje boravka na otvorenom u rizičnim satima.

Nadzor i javno zdravlje

Nadzor nad virusom Zapadnog Nila u Srbiji sprovodi se od 2012. godine, a period aktivnog praćenja traje od 1. juna do 15. novembra svake godine. Prisustvo virusa je uslovljeno mnogim faktorima, uključujući klimu, brojnost komaraca, prisustvo zaraženih ptica i intenzitet međunarodnih kretanja.

Zdravstvene ustanove apeluju na građane da prijave sumnjive simptome i da se pridržavaju preporučenih mera zaštite kako bi se smanjio rizik od širenja virusa.